Πως διαχειριζόμαστε ένα παιδί που φοβάται;

Ο φόβος για τον Οδοντίατρο

 Α1.1 Αιτίες και τρόποι αντιμετώπισης
Όπως όλοι μας εμείς οι ενήλικες, έτσι και το παιδί, όταν πρόκειται να επισκεφθεί τον οδοντίατρο, αναπτύσσει κάποιο είδος αγωνίας και στρες, ανεξάρτητα αν αυτό εκδηλωθεί ή όχι. Τι είναι όμως αυτό που μπορεί να φοβίσει ένα παιδί;

1. Πληροφορίες με λάθος τρόπο:
Πρόκειται για καταστάσεις από τις οποίες το παιδί δεν έχει προηγούμενη εμπειρία, αλλά έχει ακούσει περιγραφές όπως για «την ένεση»,τους, «τροχούς», για οδοντιατρικά εργαλεία και μηχανήματα, θορύβους, μυρωδιές κ.λ.π. Πολύ συχνά, εμείς οι ίδιοι οι γονείς, αλλά και συγγενικά ή φιλικά πρόσωπα, φέρουμε την ευθύνη για τη δημιουργία φοβίας στα παιδιά μας, όταν προσπαθούμε να τους εξηγήσουμε τι θα ...«αντιμετωπίσουν». Αλλοι παράγοντες μπορεί να είναι οι συμμαθητές και οι φίλοι μέσα από το περιβάλλον του σχολείου και της παρέας, που μεταφέρουν πολλές φορές «ιστορίες τρόμου» γύρω από την οδοντιατρική, μεταδίδοντας έτσι τους φόβους τους και σε άλλα παιδιά.

2. Αόριστες καταστάσεις:
Ο φόβος για το άγνωστο, για πιθανό πόνο, ή ακόμα ο φόβος αποχωρισμού από τους γονείς μπορεί να δημιουργήσουν στο παιδί ανησυχία, αγχος, στρες,υπερκινητικότητα, επιθετικότητα, θυμό ή υπερβολικό φόβο που μπορεί να οδηγήσει μέχρι και στον πανικό.

3. Τραυματικές εμπειρίες:
Η προηγούμενη δυσάρεστη ή επώδυνη εμπειρία ενός παιδιού κατα τη διάρκεια θεραπείας του είτε στον οδοντίατρο, είτε σε άλλες ιατρικές ειδικότητες, μπορεί να δημιουργήσει στο παιδί φοβία. Με τον ίδιο τρόπο αρνητικές εμπειρίες από νοσοκομεία, επώδυνες ή μακροχρόνιες θεραπείες, κακή συμπεριφορά ή κακομεταχείριση του παιδιού από τον οδοντίατρο ή και τους ίδιους γονείς που το «σέρνουν» στο ιατρείο, μπορεί επίσης να του δημιουργήσουν απώθηση για την οδοντιατρική πρακτική ή και φόβο που μεγιστοποιείται πολλές φορές και από την ίδια τη φαντασία του.

Προσέγγιση του παιδιού:

O οδοντίατρος που έχει εξειδικευτεί στη οδοντιατρική για τα παιδιά, χρησιμοποιώντας ψυχολογικές τεχνικές, τεχνικές συμπεριφοράς και ειδικό λεξιλόγιο για τη περιγραφή της θεραπείας, αλλάζει την εικόνα της οδοντιατρικής από επώδυνη και αγχώδη διαδικασία σε πράξη απλή και αποδεκτή για το παιδί. Επιπλέον, το παιχνίδι, το παραμύθι, το τραγούδι, του δημιουργούν περισσότερο οικείες εικόνες και το διευκολύνουν να δεχθεί να βιώσει την οδοντιατρική εμπειρία σαν ένα θαυμαστό ταξίδι σε κόσμους τόσο κοντινούς όπως το στόμα του, αλλά και τόσο άγνωστους όπως είναι τα βακτηρίδια και η τερηδόνα.
Η επιτυχία του οδοντιάτρου δεν εξαρτάται μόνο από την τεχνική του επιδεξιότητα αλλά και από την ικανότητα του να αποκτήσει την εμπιστοσύνη και συνεργασία του παιδιού για όλες τις απαραίτητες επισκέψεις.

Η κατάλληλη διαμόρφωση του ιατρείου έτσι ώστε να αποτελεί χώρο ευχάριστο και φιλικό, προσαρμοσμένο στις παιδικές ανάγκες, βοηθάει πολλές φορές στην αποφόρτιση του παιδιού από την ένταση.

Τέλος, η βοηθός του παιδοδοντιάτρου και το προσωπικό, είναι κατάλληλα εκπαιδευμένα άτομα και προάγουν στο μικρό ασθενή το αίσθημα της οικειότητας, της ζεστασιάς και της ασφάλειας.
Eκτός από τις ψυχολογικές τεχνικές και τις τεχνικές προσέγγισης και ανάλυσης της συμπεριφοράς του παιδιού υπάρχουν και άλλες τεχνικές που αφορούν σε παιδιά πολύ φοβισμένα, εξαιρετικά αγχωμένα ή πανικόβλητα. Αυτές αφορούν:

Φαρμακευτική απευαισθητοποίηση, συνήθως με τη χρήση του atarax.

• Χρήση της παιδιατρικής φασκιάς, κυρίως στις πολύ μικρές ηλικίες και κατόπιν συμφωνίας των γονέων.
• Γενική αναισθησία στο νοσοκομείο.